Yenidoğan Sarılığında ******n Sorumluluğu

Yenidoğan Sarılığında ******n Sorumluluğu

Yenidoğanlarda ilk iki hafta içerisinde özellikle dikkat edilmesi gereken konuların başında "Yenidoğan Sarılığı" gelmektedir. Bu noktada bilirubin düzeyinin takibi oldukça önemlidir. Bilirubin kanın yapısında bulunan parçalanmış eritrositlerin hemoglobinlerinden kaynaklanan yapılardır. Bilirubin düzeyinin yükselmesi, bu parçalanmanın kısa sürede yaparak hematolojik dengeyi bozmasıdır. Bilirubin düzeyi ise açlıkta, yorgunlukta, enfeksiyonda artış göstermektedir. Yükselme nedenleri baz alındığında, yenidoğanların beslenmesinin ne denli önemli olduğu açığa çıkmaktadır.

Bu doğrultuda temelde, ebeveynlerin yenidoğanlar konusunda bilimsel gerekçeler ışığında olmak yerine, alışılagelmiş geleneksel tutumları sürdürmesi bu durumla karşılaşma ihtimalini arttırabilmektedir. Göz bebeklerinin, yenidoğanın cildinin iyi gözlemlenmesi ve değerlendirilmesi, özellikle gebelik döneminde ailenin bu konuda eğitiminin ve desteğinin sağlanması olası "Yenidoğan Sarılığı" durumunu önleyebilecektir. Özellikle kolostrum denilen, doğumdan hemen sonra gelen, "ilksüt" olarak adlandırılan anne sütünün bebeğe verilmesi, besin zenginliğini taşıması adına önemlidir.

Yenidoğanda, belirti bulguları iyi bir şekilde yorumlayabilmesi ve değerlendirmesi konusunda uyanık olması konusunda eğitim verilmeli, gerekirse materyaller, görsel figürler kullanılmalıdır. Belirti bulgularla karşılaşıldığında, gecikmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Yenidoğanlar, meme ucunun yetersizliği, sertliği ve emme refleksi/memeyi tutma becerisi yeterli gelişmemiş olduğundan emmede güçlük çekebilmektedir. Sabırla, ******n yenidoğanı memesinde uzun süre vakit geçirmesi konusunda yönlendirilmesi, emmediği durumlarda farklı yollarla yenidoğanın beslenmesi halinde dahi, besleme bittikten sonra, yenidoğan göğüste tutularak, memeye alışması sağlanmalıdır. Yenidoğan sarılığı Fizyolojik ve Patolojik olarak ikiye ayrılmaktadır.

Fizyolojik sarılığın başlıca özellikleri;
• İlk 24 saatten sonra başlaması,
• Bilirübin artışının günlük 5 mg/dl' yi geçmemesi,
• Direkt bilirübin düzeyinin 1.5- 2 mgdl'yi geçmemesi,
• Term bebekte maksimum 1 hafta, preterm bebekte maksimum 2 hafta sürmesi,
• Term bebekte maksimum 12-13 mg/dl, preterm bebekte 15 mg/dl'ye kadar yükselmesi,
• Tedavi gerektirmemesidir.

Tedavi gerektirmemesinin yanı sıra, fototerapilere cevap verildiği bilinmekte, bunun yanında beslemenin düzenli bir şekilde sürdürülmesi önem kazanmaktadır. Bu noktada, yenidoğana dışarıdan besin takviyesi gerekebilmektedir.

Patolojik sarılık genellikle ilk 24 saatten önce başlamaktadır. Bilirübin fototerapi seviyelerinin üzerinde seyreder ve bilirübin artış

hızı 0.5 mg/dl/saat'in üzerindedir. Eşlik eden başka bir hastalık bulgusu yoktur. Sarılığın term bebekte 7 gün, preterm bebekte 15 günden fazla sürmesi diğer bir özelliğidir. Hikayede ailede glikoz 6-fosfat dehidrogenaz eksikliği, herediter sferositoz, metabolik hastalık ve diğer enzim eksiklikleri sorgulanmalıdır. Kardeşlerde anne sütü sarılığı hikayesi; hamilelikte infeksiyon, ilaç kullanımı, diyabet varlığı; doğumda travma, göbek kordunun geç klampe edilmesi ve asfiksi öyküsü değerlendirilmelidir.



Annelerin, "Yenidoğan Sarılığı" konusunda farkındalığı, olası "Zeka" problemlerini de önleyecektir.

Kaynak: Çetinkaya ve ark (2006). Yenidoğan Sarılıklarında Tedavi Yaklaşımları, Bursa