Sohbet Forum - Türkçe Forumlar ve Eğlence Forum Siteleri

SB Yönetim İletişim Sohbet Radyo Anasayfa

Geri git   Sohbet Forum - Türkçe Forumlar ve Eğlence Forum Siteleri > > >

Rastgele Günün Sözü:
Sohbet SB Mobil Uygulama



Kullanıcı Etiket Listesi


 
 
Seçenekler Stil
Prev önceki Mesaj   sonraki Mesaj Next
Alt 24.09.16   #1
Kullanıcı Profili
IkRa
Guest
Avatar Yok
Standart Tekke (tasavvuf) edebiyatı nazım biçimleri

Tekke (tasavvuf) edebiyatı nazım biçimleri


İLAHİ:
*Dini-tasavvufi Türk şiiri nazım şeklidir.
*İlahi’nin kelime anlamı "Allah'a mahsus, Allah'a ait" demektir.
*Allah’ı övmek ve ona yalvarmak için yazılan şiirlerdir.
*Allah sevgisiyle, insan sevgisini bütünleştiren içten şiirlerdir.
*Özel bir ezgiyle okunur.
*Hecenin 7’li, 8’li, 11’li kalıbıyla söylenir.
*Dörtlüklerden oluşur. Dörtlük sayısı 3 ila 7 arasında değişir.
*Genelde koşma gibi (abab cccb dddb) kafiyelenir.
*Son dörtlükte şairin adı veya mahlası geçer.
*Bazı tekke şairlerinin aruz vezniyle de ilahiler kaleme aldıkları görülür.
*İlahi nazım şeklinin öncüsü Yunus Emre'dir.
*Divan edebiyatındaki “Tevhid” ve “Münacaat”lara benzer.
*İlahiler tarikatlara göre değişik isimler alır. Mevlevilerde “ayin”, Bektaşilerde “nefes”, Alevilerde “deme(deyiş)”, Gülşeniler'de “tapuğ”, Halvetiler'de “durak”, diğer tarikatlarda “cumhur” gibi isimlerle adlandırılırlar.

İlahi Örneği:
Aşkın aldı benden beni
Bana seni gerek seni
Ben yanarım dün ü günü
Bana seni gerek seni

Ne varlığa sevinirim
Ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum
Bana seni gerek seni (Yunus Emre)



2-NEFES:
*Bektaşi şairlerinin söyledikleri şiirlere denir.
*Tasavvuftaki Vahdet-i Vücud düşüncesi anlatılır.
*Alevi-Bektaşi ilkeleri, tarikat kuralları dile getirilir.
*Hz. Muhammed ve Hz. Ali için övgüler de söylenebilir.
*Bektaşîler bu şiirlere, Cenab-ı Hakk'ın ilhamı ile söylendiğine inandıkları için "nefes" adını verirler. Alevî şairlerin söylediği ilâhilere ise "deme" denir.
*Dili sade bir Türkçe olan nefesler biçim olarak koşmaya benzer.
*Genelde koşma gibi (abab cccb dddb) kafiyelenir.
*Nazım birimi dörtlüktür. Dörtlük sayısı 3 ila 8 arasında değişir. Daha fazla da olabilir.
*Genelde hece ölçüsüyle yazılır. (7, 8, 11′li kalıpları) Aruz ölçüsüyle yazılan nefesler de vardır.
*Nefeslerde, kalenderâne ve alaycı bir üslup dikkati çeker.
*Duygu ve düşünceleri nükteli bir şekilde ve zarafet ölçüleri içinde söylemek nefesin en belirgin özelliğidir.
*Yunus Emre, Eşrefoğlu Rumi, Hatayi, Pir Sultan Abdal nefes türünde eserler vermiştir.

Nefes Örneği:
Eğer ekilir de bostan olursam
Şu halkın diline destan olursam
Kara toprak senden üstün olursam
Bu yıl bu yayladan Şâh'a gidelim

Bir bölük turnaya sökün dediler
Yürekteki derdi dökün dediler
Yayladan öteki yakın dediler
Bu yıl bu yayladan Şâh'a gidelim (Pir Sultan Abdal)



3-NUTUK:
*Pirlerin ve mürşitlerin, tarikata yeni giren dervişlere tarikat derecelerini ve tarikat adabını öğretmek için söyledikleri şiirlerdir.
*Daha çok Bektaşi tarikatında söylenir.
*Türün en önemli temsilcisi Kaygusuz Abdal'dır.
*Şekil yönüyle koşmaya benzer.

Nutuk Örneği:
Evvel tevhid sürer mürşid dilinden
Erişir canına fazlı Huda'nın
Kurtulursun emarenin elinden
Erişir canına fazl-ı Huda'nın

İkincide verir lafzatu'llâhı
Anda keşf ederler sıfatu'llâhı
Hasenat yeter der eder günahı
Erişir canına fazl-ı Huda'nın



4-DEVRİYE:
*Devir felsefesini ve insanın varoluşunu anlatan şiirlere denir.
*“Evrendeki canlı cansız her şey Allah'tan gelmiştir, yine Allah'a dönecektir.” Felsefesi vurgulanır.
*İlahiyle benzerlik gösterir.

Devriye Örneği:
Ak süt iken kızıl kana karışıp
Emr-i Hak'la coşup cevlana geldim
Mâ-i carî ile akıp yarışıp
Katre-i na-çizden ummana geldim (Hüsni)



5-ŞATHİYE:
*Tasavvuf edebiyatında bir şiir türüdür.
*İlk bakışta dine aykırı gibi görünen, aslında vahdet-i vücud felsefesi ile ilgili bir görüşü dile getiren tasavvufi manzumelere verilen addır.
*Şathiyede şair, şiirlerini alaylı bir ifade ile yazar. Hatta bazı sözleri ilk bakışta anlamsız gibi görünür. Ancak anlamsız gibi görünen bu sözlerin altında derin anlamlar gizlidir.
*Tasavvufi konuları işleyenleri şathiyat-ı sûfiyâne adını alırlar.
*Genelde Bektaşi şairlerinde görülür.
*Yunus Emre, Kaygusuz Abdal gibi şairlerin şathiyeleri vardır.

Şathiye Örneği:
Sekiz cennet yaptın sen Âdem için
Adın büyük bağışla onun suçun
Âdemi cennetten çıkardın niçin
Buğday nene lâzım harmancı mısın (Azmî)



6-DEME:
*Alevilerin dini törenlerde söyledikleri tasavvufi görüşlere uygun şiirlere verilen isimdir.
*Kafiye düzeni koşmaya benzer.
*Saz eşliğinde belli bir makamla söylenir.

Deme Örneği:
San tanburadır adım
Göklere ağar feryadım
Pir Sultan’ımdır üstadım
Ben anınçün inilerim (Pir Sultan Abdal)



İşlemler


 
Alıntı ile Cevapla
 

Seçenekler
Stil

Yetkileriniz
Sizin Yeni Konu Acma Yetkiniz var yok
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-KodlarıKapalı

Gitmek istediğiniz klasörü seçiniz


Şu Anki Saat: 17:09

SohbetForum.ORG, en iyi Google Chrome ile dolaşılır.



SohbetForum.ORG Forum Yasal Uyarı
Powered by vBulletin® Version 3.8.7
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
bir SohbetBurada markasidir. Sohbet Designed by core
Search Engine Optimisation provided by DragonByte SEO v2.0.37 (Lite) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Kuruluş: SohbetForum.ORG © 2010-2030
mobil sohbet sohbet mobil sohbet sohbet

İçerik sağlayıcı paylaşım sitelerinden biri olan SohbetForum.ORG Forum, Haber ve Güncel Paylaşım Platformu Adresimizde 5651 Sayılı Kanun’un 8. Maddesine ve T.C.K’nın 125. Maddesine göre TÜM ÜYELERİMİZ yaptıkları paylaşımlardan sorumludur. SohbetForum.ORG sitesindeki konular yada mesajlar hakkında yapılacak tüm hukuksal Şikayetler için iletişime geçilmesi halinde ilgili kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde SohbetForum.ORG yönetimi olarak tarafımızdan gereken işlemler yapılacaktır.