Sohbet Forum - Türkçe Forumlar ve Eğlence Forum Siteleri

SB Yönetim İletişim Sohbet Radyo Anasayfa

Geri git   Sohbet Forum - Türkçe Forumlar ve Eğlence Forum Siteleri > > >

Rastgele Günün Sözü:
Sohbet SB Mobil Uygulama



Kullanıcı Etiket Listesi


 
 
Seçenekler Stil
Prev önceki Mesaj   sonraki Mesaj Next
Alt 24.09.16   #1
Kullanıcı Profili
IkRa
Guest
Avatar Yok
Standart Bentlerle yazılanlar

Bentlerle yazılanlar


1-TERKİB-İ BENT:
*Bentlerle kurulan bir nazım şeklidir.
*Talihten, hayattan şikâyet; dini, tasavvufi ve felsefi düşünceler anlatır.
*Her bent, 7 ile 10 arasında değişen sayıda beyitten oluşur.
*Bent sayısı 5 ile 15 arasında değişir.
*Beyitler gazeldeki gibi kafiyelenir. (aa, ba, ca, da…)
*Her bent arasında vasıta beyti bulunur.
*Terkib-i bentlerde her bentten sonra vasıta beyti değişir ve kendi içinde kafiyelidir.
*Terkib-i bend’in her bendinde değişik konular işlenebilir.
*Bentlere “hane”, haneleri birleştiren beyitlere “vasıta” denir.
*Son bentte mahlas söylenir.
*Terkib-i Bend’in en önemli ismi Bağdatlı Ruhi’dir.
*Necati Bey, Yahya Bey, Baki, Neşati, Şeyh Galip, Fuzuli bu nazım şekliyle şiirler yazmıştır.
*Tanzimat şairi Ziya Paşa da bu nazım şekliyle yazdığı şiirleri ile tanınır.

Terkib-i Bent Örneği:
Sanman bizi kim şîre-i engûr ile mestiz
Biz ehli harâbâtdanız mest-i Elest'iz

Ter-dâmen olanlar bizi âlûde sanır lîk
Bizi mâil-i bûs-ı leb-i câm ü kef-i destiz

Sadrın gözedüp neyliyelim bezm-i cihânın
Pây-ı hum-ı meydir yerimiz bâde-perestiz

Mâil değiliz kimsenin âzârına ammâ
Hâtır-şirken-i zâhid-i peymane-şikestiz

Erbâb-ı garaz bizden irâğ olduğu yeğdir
Düşmez yere zîrâ okumuz sâhib-i şastız

Bu âlem-i fânîde ne mîr ü ne gedâyız
Âlâlara âlâlanırız pest ile pestiz

Hem-kâse-i erbâb-ı diliz arbedemiz yok
Meyhânedeyiz gerçi velî aşk ile mestiz

Biz mest-i mey-i meygede-i âlem-i cânız
Ser-halka-i cem'iyyet-i peymâne-keşânız (Bağdatlı Ruhi)


2-TERCİ-İ BENT:
*Biçim ve uyak yönüyle Terkib-i Bende benzer.
*Terkib-i Bentte değişen vasıta beyti Terci-i Bentte değişmez.
*Vasıta beytinin aynen tekrarlanması bütün benlerde aynı konuyu işlemeyi zorunlu kılar.
*Felsefi konular; Allah’ın kudreti, kâinatın sırları, tabiattaki zıtlıklar işlenen başlıca konulardır.

Terci-i Bent Örneği:
Tâli' oldı neyyir-i ikbâl-i devlet subhdem
Şu'le saldı âleme necm-i hidâyet subhdem

Kâ'inâtı kıldı mir'ât-ı cemâl-i şâhdan
Gark-ı envâr-ı hidâyet Rabb-ı izzet subhdem

Çokdan eylerdi cemâl-i bâ-kemâlin arzu
Ber-murâd oldı hele tâc-ı sa'âdet subhdem

Şeş cihâtı rûşen itdi taT atından gün gibi
Buldı ziynet çârsû-yı mülk ü millet subhdem

Nâgehân bir toz kopardı bâd-ı pây-ı devleti
Rûşen oldı dîde-i a'yân-ı hazret subhdem

Nevbet ol şâh-ı cevân-baht-ı cinânundur deyu
Çaldılar eflâkden kûs-ı beşaret subhdem

Âfitâb-ı âlem-ârâ gibi zerrin tâc ile
Taht-ı sîmîn üzre saldı ferr-i devlet subhdem

Sâye-i Yezdan penâh-ı dîn ü devlet Hân Murad
Dâver-i devrân mu'izz-i saltanat Sultân Murâd (Baki)



3-MUSAMMAT:
*Mısra sayısı 4 ile 10 arasında değişen bentlerden meydana gelen şiirlerin genel adıdır.
*Ayrı bir nazım biçimi olmamakla birlikte, gazel ve bazı kasidelere uygulanan bir divan edebiyatı tekniğidir.
*Musammat terimi, gazel, kaside gibi nazım biçimlerinin, bir iç uyak düzeni bulunanları için de kullanılmıştır.
*Sözlük anlamı; inciyi ipe dizmek demektir.
*Bentlerden kurulu nazım biçimlerine (murabba, muhammes, müseddes, müsebba, müsemmem, mütessa, muaşşer, terbi, tahmis, taşdir, tesdis, tesbi, tesmin, tesi, taşir) verilen genel addır.
*İlk bentte geçen dize ya da beyitlerin, öbür bentlerin sonunda aynen yinelenmesiyle düzenlenen musammatlara mütekerrir musammat denir.
*İlk bentteki dize ya da beyitlerin, öbür öbür bentlerin sonundaki dize ve beyitlerle yalnızca uyak bakımından uyuşması durumunda musammat, müzdevic musammat adını alır.

>>DÖRTLÜLER

TERBİ (DÖRTLEME):
*Bir gazelin beyitlerinin üstüne, başka şair tarafından aynı ölçü ve uyakta ikişer dize eklenmesiyle oluşur.
*Eklenen dizeler, gazelin beytinin birinci dizesine uyar.
*Uyak düzeni: aaaa / bbba / ccca / ddda / eeea... şeklindedir.
*Eklenen kısma zamîme denir.


>> BEŞLİLER

a-MUHAMMES:
*Her bendi beş dizeden oluşan bir nazım şeklidir.
*Çoğunlukla felsefi düşünceler, tasavvuf konular ele alınır.
*Her bent, kendi arasında kafiyelidir. Ancak beşinci mısralar aynen tekrar edilirse Mütekerrir muhammes, kafiye bakımından uygunluk gösterirse Müzdeviç muhammes denir.
*Uyak düzeni şöyledir: aaaaa / bbbba / cccca / dddda / eeeea
*Muhammesler de murabbâlar gibi edebiyatımızda çok kullanılan musammatlardandır.
*Fuzuli, Muhibbi, Şeyh Galip, İbrahim Hakkı ve Esrar Dede’nin muhammesleri vardır.
*Muhibbi (Kanuni Sultan Süleyman) 18 muhammesle bu nazım şeklini en çok kullanan şairlerdendir.

Muhammes Örneği:
Şâdmân olsun ki sultan oglı sultândur gelen
Bahr u berrün pâdişâhı Al-i Osmândur gelen
Nâlb-i şer-i Muhammed zıll-ı Yezdândur gelen
Şark u garbı seyr iden hurşîd-i rahşândur gelen
Alemün sâhibkırânı Hân Süleymândur gelen

Bir kemîne bendesini Mısra sultân eyleyen
Kerbelâ seyrini her dervişe âsân eyleyen
Sâyeveş düşmenlerin hâk ile yeksan eyleyen
Dembedem bağnn Kızılbaşun kızıl kan eyleyen
Âlemün sâhibkırânı Hân Süleymândur gelen

Sâhib-i seyf ü kalem şâh-ı ulu’l-elbâb olan
Âlemi feth eylemekde mihr-i âlem-tâb olan
Evliyâullah içinde zübde-i aktâb olan
Rûy-ı ma’nâda bugün ser-leşker-i ashâb olan
Alemün sâhibkırânı Hân Süleymândur gelen (Yahya Bey)

b-TARDİYE:
*Muhammesin özel biçimidir.
*Muhammes, aruzun her kalıbıyla yazılır. Tardiye ise tek kalıpla yazılır.
*Muhammesten bir diğer farkı kafiyelenişidir. Her bendin ilk dört dizesi kendi arasında kafiyelidir. (aaaab / ccccb / ddddb … )
*En güzel tardiyeleri Şeyh Galip yazmıştır.

Tardiye Örneği:
Hoş geldin eyâ berîd-i cânân
Bahşet bana bir nüvîd-i cânân
Cân ola fedâ-yı iyd-i cânân
Bî-sûd ola mı ümîd-i cânân
Yârin bize bir selâmı yok mu

Ey Hızr-ı fütâdegân söyle
Bu sırrı idüp iyân söyle
Ol sen bana tercemân söyle
Ketm etme yegân yegân söyle
Gâm defterinin tamâmı yok mu (Şeyh Galip)


c-TAHMİS (BEŞLEME)
*Bir gazelin her iki dizesinin başına aynı ölçüde üç dize ekleyerek oluşturulan nazım biçimidir.
*Tahmis, genellikle başka bir şairin gazeline yapılırsa da, kendi gazellerinden tahmis oluşturan şairler de vardır.
*Başarılı bir tahmiste asıl beyit ile eklenen dizeler anlam bakımından kaynaşmış olmalıdır. *Başa eklenen üçer mısra gazelin matlası ile aynı kafiyede olur. Diğer beyitlere eklenen üçer mısra ise o beyitlerin ilk mısraları ile kafiyelidir.
*Uyak düzeni şöyledir: aaaaa / bbbba / cccca / dddda / eeeea

Tahmis Örneği:
Hirâs-ı fitne saldun dehre ey bî-dâd n’eylersün
Kopardun yer yer âşûb-ı kıyâmet-zâd n’eylürsün
Perîşânlıklar etdün nev-be-nev icâd n’eylersün
Dağıtdun hâb-ı nâz-ı yârı ey feryâd n’eylersün
Edüb fitneyle dünyâyı harâb-âbâd n’eylersün

Vücûdun eylemiş hikmet-şinâs-ı âlem-i bâlâ
Aristâlis-i asr u nakd-ı vakt-ı bû alî sînâ
Benânun hall-i râz-ı müşkilât-ı nabz edüb hakka
Edersün gerçi her derde tabîbim bir devâ ammâ
Cünûn-ı ehl-i ışk olunca mâder-zâd n’eylersün (Naili – Bahayi’nin şiirine…)



d-TAŞTİR
*Tahmisin değişik bir biçimidir.
*Taştirde eklenen üç dize, beyitlerin iki dizesi arasına eklenir.
*Uyak düzeni: aaaaa / bbbba / cccca / dddda ... şeklindedir.
*Edebiyatımızda XVIII. yüzyıldan sonra örnekleri görülen taştir çok az kullanılan bir şekildir.


Taştir Örneği: (BAKÎ'NİN GAZELİNE TAŞTİR)
Ferman-ı aşk can iledir inkıyadımız
Pürdür hayâl-i yar ile her lahza yâdımız.
Mevkûfdur o mâha samîm-i fuâdımız
Âhir varınca haddine hestî-i şâdımız
Hükm-i kazâya zerre kadar yok inâdımız

Baş eğmeziz adâniye dünyâ-yı dûn içün
Ettik fedâ zevâhiri şevk-ı derûn içün
Sattık metâ-ı ömörü mey-i la'l-gûn içün
Nevbet çalınca rıhlet-i milk-i sükûn içün
Allah'adır tevekkülümüz i'timâdımız
………………..
Minnet Hudâ'ya devlet-i dünyâ fenâ bulur
El-hak gazelde neşve-i Bakî bekâ bulur
Ahlaf o nazma gûş tutarken safâ bulur
Taştîrimiz bu sayede az çok bahâ bulur
Bâki kalır sahîfe-i âlemde adımız (Yahya Kemal)


>>ALTILILAR

a-MÜSEDDES:
*Altışar mısralık bentlerden meydana gelir.
*Uyak düzeni: aaaaaa / bbbbba / ccccca …
*Son iki mısra aynen tekrar edilirse mütekerrir müseddes; tekrarlanmaz sadece kafiye yönünden benzerse müzdeviç müseddes denir.
*Her konuda yazılabilir.

Mütekerri Müseddes Örneği:
Firâşım seng-i hârâ pûşişim şevk-ı kıtad olsun
Yerim beytü'l-hazen kârım figân-ı girye-zâd olsun
Ten-i mecrûhuma ta'n-ı adû zahm-ı ziyâd olsun
Edenler gönlümü âzürde mesrûrü'l-fuâd olsun
Yıkanlar hâtır-ı nâ-şâdımı yâ Rabbi şâd olsun
Benimçün nâ-murâd olsun diyenler ber-murâd olsun

Sipihr-i kîne-cûdan bî-vefâlık resm-i âdîdir
Felekten bî-niyâz olmak dahi bir özge vâdîdir
Verâ-yı kâm-cûyân-ı mahabbet nâ-murâdîdir
Gönül bu matla'ın memnûn-ı ma'nâ-yı maâdîdir
Yıkanlar hâtır-ı nâ-şâdımı yâ Rabbi şâd olsun
Benimçün nâ-murâd olsun diyenler ber-murâd olsun (Naili)


b-TESDİS (ALTILAMA)
*Gazelin beyitleri üstüne dörder dize eklenmesiyle oluşur.
*Uyak düzeni: aaaaaa / bbbbba / ccccca / ddddda...şekindedir.

>>YEDİLİ
MÜSEBBA

>>SEKİZLİ
MÜSEMMEN

>>DOKUZLU
MÜTESSA

>>ONLU
MU'AŞŞER:



İşlemler


 
Alıntı ile Cevapla
 

Seçenekler
Stil

Yetkileriniz
Sizin Yeni Konu Acma Yetkiniz var yok
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-KodlarıKapalı

Gitmek istediğiniz klasörü seçiniz


Şu Anki Saat: 19:10

SohbetForum.ORG, en iyi Google Chrome ile dolaşılır.



SohbetForum.ORG Forum Yasal Uyarı
Powered by vBulletin® Version 3.8.7
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
bir SohbetBurada markasidir. Sohbet Designed by core
Search Engine Optimisation provided by DragonByte SEO v2.0.37 (Lite) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
Kuruluş: SohbetForum.ORG © 2010-2030
mobil sohbet sohbet mobil sohbet sohbet

İçerik sağlayıcı paylaşım sitelerinden biri olan SohbetForum.ORG Forum, Haber ve Güncel Paylaşım Platformu Adresimizde 5651 Sayılı Kanun’un 8. Maddesine ve T.C.K’nın 125. Maddesine göre TÜM ÜYELERİMİZ yaptıkları paylaşımlardan sorumludur. SohbetForum.ORG sitesindeki konular yada mesajlar hakkında yapılacak tüm hukuksal Şikayetler için iletişime geçilmesi halinde ilgili kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde SohbetForum.ORG yönetimi olarak tarafımızdan gereken işlemler yapılacaktır.