Yıl 1371. Osmanlı devletinin büyüme ve genişleme süreci. İstanbul henüz fethedilmemiş; Anadolu'nun fethi tamamlanmamış. Osmanlı bir yandan Anadolu'da bir yandan Rumeli'de fetih harekâtını sürdürüyor. Alperen dervişler, Rumeli'de karargâh kurmuşlar; fethin altyapısını hazırlıyorlar. Önce gönülleri fethediyorlar. Sonra fiili fetih başlıyor.

I.Murat devrinde, Osmanlı orduları Üsküp'ü kuşatıyor. Saray erbabı içinde bulunan Vezir Çandarlı Ali Bey’in otağı da buradadır. Kuşatma sürerken civar köylerden ve kasabalardan halk Osmanlıya sığınmak için ovaya akın eder.

İşte türkümüzün kahramanı genç kız da bu kalabalığın içinde aç sefil sığınacak yer aramaktadır. Genç kızın yolu Vezir Çandarlı Ali Beyin oğlu Çandarlı Halil Paşa (Daha sonra babasının ölümü ile vezir-i azam olmuştur) ile kesişir. Halil Paşa kızı sahiplenir. Onu otağına alır. El üstünde tutar. Savaş kazanılmış, bütün Balkanlar 500 senelik Türk hâkimiyetine girmiş fakat savaş alanında 1. Murat ölmüştür. Sonuçta ordu geri döner. Yanlarında Rumelili bir yığın insan vardır. Fakat bir kısmı kendi rızası, bir kısmı zorla yurtlarından koparılan bu insanların sıla özlemi hiç bitmez. Çandarlı Halil Paşanın yanına sığınan kahramanımız da Halil Paşa’yı çok sever, ona bağlanır ama memleket özlemi hiç bitmez. Böylece çok bilinen bu türküyü yakar.

Türkü anonimdir. Yazarı bilinmiyor, ama hikâyenin bu şekilde olduğu söylenegelmektedir.





Türkünün Sözleri
Mayadağ'dan kalkan sazlar
Al topuklu beyaz kızlar
Yarimin yüreği sızlar
Eylenemem aldanamam
Ben bu yerlerde duramam


Vardar ovası Vardar ovası
Kazanamadım sıla parası



Mayadağ'ın yıldızıyım
Ben annemin bir kızıyım
Efendimin sağ gözüyüm
Eylenemem aldanamam
Ben bu yerlerde duramam



Vardar ovası Vardar ovası
Kazanamadım sıla parası



***


Cahit Öztelli "Evlerinin Önü" adlı araştırmasında
türküyü şu şekilde aktarmaktadır (s.776)



Mayadağ'ın yıldızıyım
Ben ninemin bir kızıyım
Efendimin sağ gözüyüm



Vardar akar lüle lüle
Sesi de benzer bülbüle



Mayadağ'dan kalkan sazlar
Al topuklu beyaz kızlar
Yarimin yüreği sızlar



Eylenemem aldanamam
Ben bu yerlerde duramam



Vardar Ovası Vardar Ovası
Kazanamadık rakı parası



Vardar akar hızlı hızlı
Kenarları karlı buzlu
Kara kaşlı yar bana bakar
Sen misin Vardar güzeli

Aluş Nuş Rumeli